Прогресивна мултифокална леукоенцефалопатија

МС Македонија
јули 4, 2019

Прогресивна мултифокална леукоенцефалопатија (ПМЛ) е ретка, прогресивна, потенцијално фатална или сериозна инфекција на мозокот. ПМЛ може да предизвика траeн инвалидитет или смрт. Стапката на смртност се движи од 30% до 50% во првите 3 месеци од почеток на болеста.1 ПМЛ е предизвикана од страна на хуман папилома вирус наречен John Cunningham (ЈС) вирус2, за кој се верува дека голем број здрави лица се заразуваат уште во раната детска возраст.3,4 ЈС вирусот обично опстојува прикриен, целосно неактивен во клетки надвор од централниот нервен систем.

Факторите кои се вклучени во активација на ЈС вирусот остануваат слабо разбрани, но сепак е јасно дека повеќето лица кај кои се реактивирал вирусот се имунокомпромитирани лица, односно:

  • пациенти со СИДА
  • пациенти со хематолошки малигноми
  • пациенти со системски лупус еритематодус, саркоидоза
  • трансплантурани пациенти
  • пациенти кои примаат анти-неопластични или имуносупресивни лекови

ПМЛ исто така може да се појави и кај пациенти со мултипла склероза (МС) кои примаат лекови кои ја модифицираат болеста со познат ризик за ПМЛ, како:

  • natalizumab5
    •  лек за МС со најголем ризик за појава на ПМЛ
    • до 27. февруари 2017 година, ПМЛ поврзан со natalizumab се појавил кај секој 4.2 на 1.000 пациенти5
    • до 6. март 2017 година, потврдени се вкупно 714 ПМЛ случаи, од кои 711 кај пациенти со МС и 3 пациенти со Кронова болест лекувани со natalizumab5
  • fingolimod6
  • dimethyl fumarate6
  • alemtuzumab7

Природен тек на ПМЛ

ПМЛ обично се манифестира со субакутни невролошки испади кои напредуваат и траат неколку денови до недели. Најчести симптоми на ПМЛ се прогресивна слабост, проблеми со говорот и комуникацијата, проблеми со видот а понекогаш дури и промени вo расположението или однесувањето.

Доколку не се лекува соодветно, прогресивното оштетување на невроните обично е со смртен исход кај околу 20% од пациентите8. Во моментов нема специфична фармаколошка терапија. Ако имунолошкиот систем се реконституира и се даде соодветна супортивна терапија (кортикостероиди, витамини итн.), мозочната инфекција и дополнителното оштетување може да се стопира, но тие кои ќе преживеат ќе имаат иреверзиилна (трајна) онеспособеност, околу 40% од пациентите8.

Раната дијагноза и доброто клиничко управување се чини дека се поврзани со подобрени стапки на преживување забележани во постмаркетингшките случаи.

Следниве дополнителни фактори се чини дека се поврзани со подобрено преживување на ПМЛ9:

  • помлада возраст при дијагностицирање
  • помала функционална инвалидност пред појава на ПМЛ
  • низок титар на JC вирус при дијагностицирање
  • полокализирано зафаќање на мозокот во времето на дијагностицирање, видено на MRI

Асимптоматските случаи на ПМЛ можат да се детектираат при скен на мозок со помош на MRI (магнетна резонанца), а експертите од областа на МRI и мултипла склероза се согласуваат дека поедноставените MRI протоколи (кои овозможуваат пократки процедури, а исто така ограничен товар на пациентите кои се подложени на скен на мозокот) дозволуваат откривање на лезии поврзани со ПМЛ. Сите пациенти кои се лекуваат со natalizumab треба да направат целосен MRI скен најмалку еднаш годишно. Но врз основа на новите податоци, Eвропската агенција за лекови (анг. European Medicines Agency, EMA) препорачува да се разгледа можноста да се изведуваат поедноставени протоколи кај сите пациенти со повисок ризик за ПМЛ со цел правење на почести MRI скенирања (на пр. на секои 3 до 6 месеци).10

Клинички карактеристики кои го разликуваат ПМЛ од МС 

Симптомите на ПМЛ можат да бидат слични на оние при релапс (напад) на мултипла склероза и вклучуваат прогресивна слабост, проблеми со говорот и комуникацијата, проблеми со видот, а понекогаш и промени во расположението или однесувањето. Ако мислите дека вашата болест се влошува или ако забележите некој нов симптом или необични симптоми при употреба на natalizumab и до 6 месеци по прекин на употреба на natalizumab, разговарајте Вашиот доктор што е можно поскоро.

 

Карактеристики поврзани со:11
МС ПМЛ
Појавување Акутно Субакутно
Развој • во тек на часови до денови

• нормално се стабилиза

• спонтано опоравување дури и без терапија

 • во тек на недели

• прогресивно
Клинички карактеристики   • гледање двојни слики

• параестезија

• парапареза (парцијална парализа на долните екстремитети)

• оптички невритис (воспаление на оптичкиот нерв)

• миелопатија

 • афазија (неможност за зборување)

• промени во однесувањето или когницијата и неуропсихолошки пореметувања

• дефекти во видот

• хемипареза (еднострана парализа на телото)

• напади

• атаксија

Кај кои пациенти на терапија со natalizumab и кога се појавува ПМЛ

Фактори на ризик за појава на ПМЛ, поврзан со natalizumab:12

  •  присуство на антитела против JC вирусот во серумот и висок индекс (титар) (тест развиен од страна на Biogen и достапен преку Unilabs)
  • претходна или истовремена употреба на имуносупресивни лекови
  • третман со natalizumab во траење подолго од 2 години

Забелешка: со тек на време, можно е JCV негативните пациенти да преминат во JCV позитивни. Затоа се препорачува повторно испитување на анти-JCV антитела кај негативните пациенти на секои 6 месеци. Ретестирање на пациенти со низок индекс, кои немаат историја на претходна  употреба на имуносупресивна терапија, се препорачува на секои 6 месеци после две години на терапија со natalizumab. Анти-JCV антитела не треба да се користи за дијагностицирање на ПМЛ.

ПМЛ може да се појави и до 6 месеци после прекин на терапија со natalizumab12,13.

Референци:

  1. Koralnik IJ. Curr Opin Neurol. 2004;17:365-370.
  2. Padgett BL, et al. Lancet. 1971;1:1257-1260.
  3. Knowles WA, et al. J Med Virol. 2003;71:115-123.
  4. Stolt A, et al. J Gen Virol. 2003;84:1499-1504.
  5. Natalizumab safety update, Biogen March 2017 https://medinfo.biogen.com/secure/download?doc=workspace%3A%2F%2FSpacesStore%2Fded9df8f-d785-444a-ae89-888bef72aa7e&type=pmldoc&path=null&dpath=null&mimeType=null.
  6. D’Amico E et al. Drug Saf. 2016;39:1163-1174.
  7. Berger T, et al. CNS Drugs DOI 10.1007/s40263016-0394-8.
  8. Sørensen PS et al. Mult Scler 2012;18:143–52.
  9. Dong-Si et al. Journal of NeuroVirology. 2015;21(6):637-44.
  10. EMA confirms recommendations to minimise risk of brain infection PML with Tysabri, EMA/137488/2016. 26 February 2016.
  11. Kappos L et al. Lancet Neurol. 2011;10:745-758.
  12. Natalizumab EU SmPC: http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/EPAR_-_Product_Information/human/000603/WC500044686.pdf.
  13. Gheuens G et al., AAN 2015.

Корисни линкови:

Забелешка: Рубриката „Најнови информации“ е дел наменет исклучиво за вести и информации на оваа веб страница за оваа болест. Не обезбедува медицински совет, дијагноза или третман. Оваа содржина не е наменета да биде замена за професионален медицински совет, дијагноза или третман. Секогаш побарајте совет од Вашиот лекар или друг квалификуван здравствен работник за било какви прашања што може да ги имате во врска со здравствената состојба. Никогаш не занемарувајте  ги или одложувајте професионалните медицински совети поради тоа што сте го прочитале на оваа веб страница. Мислењата изразени во оваа рубрика не секогаш се мислења на Националното здружение за МС и наменети се да предизвикаат дискусија за прашања кои се однесуваат на мултипла склероза.

Tags: