Магнетна резонанца и дијагностика на мултипла склероза
Магнетната резонанца (анг. MRI, magnetic resonance imaging) е најчесто користена алатка која се користи за дијагностицирање на мултипла склероза (МС) и за следење на прогресијата на болеста. Таа е неинвазивна и најчувствителна достапна метода за снимање на мозокот, ‘рбетниот мозок или други делови од телото.
MRI користи силно магнетно поле и радио бранови, но не зрачење, за мерење на релативната содржина на вода во ткивата, без разлика дали се работи за нормално или абнормално ткиво. Создава детални слики за да се открие оштетување на нервите (миелинот кој ги штити нервите е масен и ја одвраќа водата, а демиелинизираните нерви задржуваат повеќе вода). Може интравенски да се инјектира контраст за да се потенцираат лезиите, подобрувајќи ја нивната видливост, особено активните лезии при акутен релапс на МС.
Како функционира MRI?
До 60% од возрасното човечко тело е вода. MRI користи силно магнетно поле и компјутерски генерирани радио бранови за мерење на содржината на вода во делови од телото како што се ткива, нерви, органи и коски.
Опремата за MRI снимање создава магнетно поле околу телото што е доволно силно за привремено да истакне/потенцира мал, но значаен процент на молекулите на водата во ткивата. Штом се усогласат, радио брановите потоа поминуваат за да се пробие оваа нова траса, дозволувајќи им на молекулите на водата да се релаксираат/смират откако брановите ќе престанат. Бидејќи тие се сталожуваат и продолжуваат со претходното усогласување, нивните протони ослободуваат сигнални резонанци, така што компјутерот процесира во 3-Д слики или 2-Д „парчиња“ на слики од ткивото.
Разликата во реакцијата на молекулите на водата помеѓу здравите и демиелинизираните нервни клетки помага при дијагностицирање и следење на МС, при што се појавуваат оштетени нерви, во зависност од видот на скенирањето што се користи, како светли бели или потемни дамки.
MRI снимања
Постојат различни типови MRI снимања:
- Т1 снимање. Во оваа техника на MRI, контрастен материјал (гадолиниум, Ga) се вбризгува интравенски за да се потенцираат нови, активни области на воспаление. Гадолиниум е голема молекула која ја поминува крвно-мозочната бариера само кога има активно воспаление (релапс).
- Т2 снимање. Ова е најчестото MRI снимање што се користи за дијагностицирање на МС и откривање на области на оштетување на миелинот (стари и нови) во мозокот и ‘рбетниот мозок.
- FLAIR (fluid attenuated inversion recovery). Овој вид на снимање подобро ги идентификува лезиите на мозокот кои се поврзани со МС.
- Слики на ‘рбетниот мозок. Оваа техника на скенирање идентификува оштетување на ‘рбетниот мозок. Може да помогне да се утврди дијагнозата на МС со тоа што ќе се покаже дека настанала оштета во одделни области на централниот нервен систем (ЦНС) во различни периоди.
Како да се подготвите за MRI
Носете удобна облека. Од вас ќе биде побарано да го отстраните накитот, мобилниот телефон, клучеви и други метални парчиња (на пр., очила, отстранливи забни импланти итн.), бидејќи тие можат да пречат на магнетното поле. Потоа, ќе легнете на лизгачката табела за снимање и ќе слушнете звуци кои кликнуваат кога ќе се вклучи и исклучи магнетното поле.
Тестот е безболен, безбеден и обично трае помеѓу 10 и 60 минути. Луѓето кои се клаустрофобични можат да се чувствуваат непријатно и неудобно, иако некои од модерните снимања не го опкружуваат телото целосно. Но, нивниот квалитет сè уште не е толку висок како стандардна MRI.
MRI и мултипла склероза
Кај мултипла склероза, имунолошкиот систем го напаѓа заштитниот слој (миелин) што ги опкружува нервните клетки. MRI се корисни при откривање на демиелинизирачки лезии во ЦНС и помагаат во утврдување на дијагнозата на мултипла склероза.
Снимањето на MRI е исто така корисно за пациенти со единечен демиелинизирачки напад или познат како клинички изолиран синдром. Во овој случај, може да се идентификува бројот на лезии со цел да се процени ризикот од втор напад или да се идентификува втор напад – и така да се дијагностицира МС кај лице кое нема дополнителни симптоми.
Откако некое лице ќе биде дијагностицирано со МС, снимање на MRI помага при следење на напредокот на болеста и во донесувањето на одлуки за третман (дали да се продолжи со дадена терапија или да се промени со нова). Повеќето лекари сега препорачуваат следење со помош на MRI најмалку еднаш годишно за пациентите со МС.
Како се користат MRI за следење на мултипла склероза
Магнетната резонанца е една од дијагностичките алатки кои се користат и за следење на болеста кај пациентите со мултипла склероза. Тоа е неинвазивен начин на гледање на мозокот и ‘рбетниот мозок со цел откривање на нови лезии и утврдување како напредува болеста.
Снимките на MRI се кориснат за откривање на демиелинизирачките лезии кои покажуваат колку брзо напредува мултиплата склероза. Ако повторените MRI снимања не детектираат лезии или демиелинизација, малку е веројатно дека лицето има мултипла склероза.
Снимањето на MRI не е непогрешливо. Бидејќи може да се појави демиелинизација во области на мозокот кои се сметаат за тивки (со тоа што тие не создаваат симптоми кај пациентот), резултатите од MRI можеби нема да понудат корелација помеѓу сликите и симптомите кои ги доживува пациентот. Луѓето на возраст над 50 години, исто така, може да покажат МС активност на MRI, но тоа не се должи на демиелинизација, туку на природен процес на стареење и не е сомнеж за МС.
Кога станува збор за разлика помеѓу MС и клинички изолиран синдром (анг. Clinically Isolated Syndrome, CIS) – каде се случил еден инцидент на лезии на мозокот – снимањето на MRI може да се покаже како многу корисно, бидејќи лекарите се во состојба попрецизно да предвидат дали кај пациентот ќе развие МС.
Откако ќе се постигне дефинитивна дијагноза на мултипла склероза, MRI е важен дел од процесот на следење на прогресијата на болеста и на пациентите им се советува редовно да го прават (најмалку еднаш годишно) со цел успешно да се менаџира болеста и да се утврди дека лицето е на соодветен третман.
Забелешка: Рубриката „Најнови информации“ е дел наменет исклучиво за вести и информации на оваа веб страница за оваа болест. Не обезбедува медицински совет, дијагноза или третман. Оваа содржина не е наменета да биде замена за професионален медицински совет, дијагноза или третман. Секогаш побарајте совет од Вашиот лекар или друг квалификуван здравствен работник за било какви прашања што може да ги имате во врска со здравствената состојба. Никогаш не занемарувајте ги или одложувајте професионалните медицински совети поради тоа што сте го прочитале на оваа веб страница. Мислењата изразени во оваа рубрика не секогаш се мислења на Националното здружение за МС и наменети се да предизвикаат дискусија за прашања кои се однесуваат на мултипла склероза.