Придобивки од употреба на прополис

Кога пчелите го комбинираат нектарот од растенијата со сопствените исцедоци и пчелин восок, тие создаваат леплив зелено – кафен производ кој го користат како облога при градењето на нивните кошници. Овој производ е прополис или „пчелен лепак“.

Што е прополис?

Дали знаевте дека медот не е единствениот пчелин производ? Пчелите од сокот на иглолисните растенија или зимзелените дрвја, исто така, произведуваат соединение наречено прополис.

Пред илјадници години, древните цивилизации ги откриле лековитите својства на прополисот. Грците го користеле за лекување на апсцеси. Асирците го ставале на рани и тумори како лек за инфекции и за забрзување на процесот на заздравување. Египќаните го користеле за балсамирање мумии.

Составот на прополисот може да варира во зависност од локацијата на пчелите и до кои растенија и цвеќиња имаат пристап.

На пример, прополисот од Европа нема да има ист хемиски состав како прополисот од Бразил. Ова може да им ја усложни работата на научниците при донесувањето на општи заклучоци за неговите здравствени придобивки.

Еве што треба да знаете за наводните придобивки од прополисот, како и за можните безбедносни ризици пред да го пробате овој производ.

Лековити соединенија во прополисот

Научниците идентификуваа повеќе од 500 соединенија во прополисот.  Поголемиот дел од овие соединенија се форми на полифеноли. Полифенолите се антиоксиданси кои се борат против болести и оштетувања на телото.

Поточно, прополисот содржи полифеноли наречени флавоноиди. Флавоноидите се создаваат во растенијата како форма на заштита. Тие најчесто се сретнуваат во храна за која се смета дека има антиоксидантни својства, вклучувајќи:

• Овошје
• Зелен чај
• Зеленчук
• Црвено вино

Прополисот содржи и други потенцијални лековити соединенија, како што се амино киселини, витамини А, Ц и Е, како и минерали како што се калиум и магнезиум. Други компоненти кои природно се наоѓаат во прополисот вклучуваат полен, восок и смола.

Што сугерираат истражувањата?

Се смета дека прополисот има антибактериски, антивирусни, антигабични, антиоксидантни и антиинфламаторни својства. Истражувањата сугерираат дека прополисот може да ги понуди следниве придобивки:

Рани

Прополисот има специјално соединение наречено пиноцембрин, флавоноид кој делува антигабично. Овие антиинфламаторни и антимикробни својства го прават прополисот корисен за лекување на рани, како што се изгореници.

Во едно истражување од 2019 година се забележува дека прополисот може да помогне во стимулација на производството на колаген во кожата, што дополнително може да го поддржи заздравувањето на раните.

Херпес на усните и генитален херпес

Мастите кои содржат 3% прополис, како што се „Herstat“ или „Coldsore-FX“, може да помогнат во забрзувањето на времето на заздравување и да ги намалат симптомите  кај херпес на усните, како и кај рани предизвикани од генитален херпес.

Едно истражување покажа дека кога прополис локално се нанесувал три пати на ден, помогнал во заздравувањето на херпесот побрзо отколку без третман. Научниците откриле дека маста која содржи прополис не само што го намалува количеството на вирусот на херпес присутен во телото, туку и го штити телото од идни инфекции.

Орално здравје

Друго истражување од 2021 година покажува дека прополисот може да помогне и во лекувањето на инфекции на устата и грлото, како и на забен кариес. Научниците сугерираат дека антибактериските и антиинфламаторните ефекти на производот може потенцијално да играат улога во целокупната грижа за оралното здравје.

Рак

Се сугерира дека прополисот има улога и во лекувањето на одредени видови на рак. Според истражување спроведено во 2021 година прополисот:

• ги спречува канцерогените клетки да се размножуваат
• ја намалува веројатноста клетките да станат канцерогени
• ја блокира комуникацијата меѓу канцерогените клетки
• ги намалува несаканите ефекти од одредени третмани за рак, како хемотерапија и терапија со зрачење

Научниците, исто така, сугерираат дека прополисот може да биде комплементарна терапија но, не и единствен третман  за рак.

Хронични заболувања

Истражувањата сугерираат дека некои од антиоксидативните ефекти на прополисот може да имаат потенцијални кардиоваскуларни, невролошки и антидијабетични придобивки.

Според истражување спроведено во 2019 година, храната богата со полифенол и додатоците како прополис може да го намалат ризикот од висок холестерол, срцеви заболувања и мозочен удар.

Во резултатите од истото истражување се забележува дека прополисот можеби има невропротективни ефекти против мултипла склероза (МС), Паркинсонова болест и деменција. Сепак, како и кај другите наводни придобивки од прополисот, потребни се повеќе истражувања за да се потврди дали таквите додатоци можат да помогнат во спречување на невролошки нарушувања.

Дополнително, истражување од 2022 година сугерира дека прополисот исто така може да има импликации во превенцијата и третманот на дијабетес тип 2. Се смета дека флавоноидите кои ги содржи прополисот може потенцијално да помогнат во контролирањето на ослободување на инсулин.

Сепак, не е јасно дали прополисот самостојно може да понуди некоја од горенаведените придобивки, и ако  може, во кои дози треба да се употребува.

Ризици од употребата на прополис

Сè уште нема доволно докази за да се утврди дали производите од прополис се безбедни за употреба, и дали можат да предизвикаат несакани ефекти.

Ако имате алергија на мед или пчели, веројатно ќе имате реакција и на производи кои содржат прополис. Прополисот може да предизвика и своја алергиска реакција ако се користи долго време. Ако имате алергии на полен, исто така, може да го зголемите ризикот од алергиска реакција на прополис.

Разговарајте со вашиот лекар пред да додадете прополис во вашиот план за лекување, особено ако имате постоечки алергии или астма.

Исто така, важно е да разговарате со лекар ако во моментот земате други лекови или додатоци освен прополис.

Додека една студија од 2022 година го дискутира потенцијалното подобрување на својствата на прополисот кога се комбинира со одредени лекови, како што се оние кои се користат за лекување на дијабетес тип 2 или рак, друга студија од 2017 година предупредува дека додатокот може да го зголеми крварењето и евентуално да комуницира со лекови како што е „варфарин“.

Каде да набавите прополис?

Прополисот може да се купи во аптеки или продавници за здрава храна. Вообичаените производи вклучуваат креми, масти и лосиони. Прополисот може да се користи и орално и доаѓа во форма на таблети, течен екстракт и капсула.

Во моментов, не постои медицински препорачана доза бидејќи се потребни повеќе истражувања. Производителите може да предложат доза назначена на етикетата на производот. Консултирајте се со вашиот лекар пред да почнете со употреба на какви било додатоци.

Извор:  www.healthline.com/health/propolis-an-ancient-healer

Забелешка: Овој текст има информативен карактер и необезбедува медицински совет, дијагноза или третман. Оваа содржина не е наменета да биде замена за професионален медицински совет, дијагноза или третман. Секогаш побарајте совет од Вашиот лекар или друг квалификуван здравствен работник за било какви прашања што може да ги имате во врска со здравствената состојба. Никогаш не занемарувајте ги или одложувајте професионалните медицински совети поради тоа што сте го прочитале на оваа веб страница. Мислењата изразени не секогаш се мислења на Националното здружение за МС и наменети се да предизвикаат дискусија за прашања кои се однесуваат на мултипла склероза.