Рок на траење на лековите

Се сретнува и како։ употребливо до, истекува на, да се искористи до, да се искористи пред, датум на важност…

Разбирањето на рокот на траење и датумот на производство на лековите е дел од безбедната употреба на лекарства како и сигурност дека тие се ефикасни.

Клучни точки

1. Не треба да употребувате лекови по истекување на нивниот рок на траење
2. Ако сте користеле некој лек одредено време, проверете го рокот на траење пред да го употребите повторно
3. Исто така, мора да бидете сигурни дека сте го чувале лекот правилно како што е опишано на пакувањето
4. Ако вашиот лек изгледа или мириса различно од кога го добивте за прв пат, дури и ако е во рокот на траење однесете го кај вашиот фармацевт за совет.

Зошто лековите имаат рок на траење?

Лековите имаат рок на траење назначен на етикетата за да знаете до кога да ги користите. Рокот на траење можете да го најдете на пакувањето на лекот или на етикетата. Рокот на траење може да се сретне и како։

• Важност (expiry)
• Датум на важност (expiry date)
• Истекува (expires)
• Употребливо до (exp)
• Дата на употребливост (exp date)
• Да се искористи до (use by)
• Да се искористи пред (use before)

Рокот на траење на лекарствата се назначува од страна на։

• Производителот на лекот
• Фармацевтот кој го набавува лекот

Рокот на траење или датумот на важност на лекот е временскиот период во кој тој е ефикасен и безбеден. Ова важи единствено кога лекот е спакуван во оригиналниот сад и правилно складиран.

На рокот на траење  повеќе не може да се смета ако лекот е препакуван или не е складиран на начин кој го препорачува производителот.

Може ли да користам лек по истекот на рокот?

Не, најдобро е да не користите лек на кој му е истечен рокот на траење. Рокот на траење или датум на важност на лекот е долг временски период во кој се покажало дека лекот останува ефикасен и безбеден за употреба кога се чува правилно.

• Топлината, воздухот, светлината и влагата може да влијаат врз безбедноста и ефикасноста лекот
• Употребата на лек по истекот на рокот на употреба може да резултира со помала ефикасност на активната состојка од онаа наведена на етикетата (особено релевантна за антибиотиците).
• Исто така, може да доведе до зголемен ризик од контаминација (за лекови кои содржат конзерванси, како што се капки за очи или креми).

Што значи датумот на важност?

Датумот на важност обично значи дека лекот не треба да се употребува по истекување на наведениот датум. На пример, ако датумот на истекување е јули 2020 година, не треба да го земате лекот по 31 јули 2020 година.

Што значи „употребливо до“?

Ако лекот кој го користите има назнака „употребливо до“ или „да се употреби пред“ обично значи дека не треба да го употребувате лекот по завршување на претходниот месец. На пример, ако е наведено „употребливо до јули 2020 година“ , не треба да го користите лекот по 30 јуни 2020 година.

Ако вашиот фармацевт ви дал други упатства за користење или отстранување на лекот од употреба, треба да ги следите овие правила. На пример, вашиот фармацевт може да назначи  „фрлете го 7 дена по отворањето“. Секој лек што останува во садот по ова време треба да му се врати на фармацевтот за отстранување, дури и ако е во рокот на траење назначен од производителот.

Зошто некои лекови имаат краток рок на траење?

На некои лекови им се одредува краток рок на траење бидејќи се помалку стабилни или постои поголем ризик ако се користат подолго време.

• Подготвени мешавини за антибиотици: Кога фармацевтот додава вода на антибиотикот во прав тоа ја менува стабилноста на производот. Фармацевтот ќе му одреди рок на траење од една или две недели во зависност од производот.
• Капки за очи։ Обично им се дава рок на траење од 4 недели по првото отворање на садот бидејќи вашите очи се особено чувствителни на било какви бактерии кои можат да навлезат во капките.

Дали складирањето на лекот влијае на неговиот рок на траење?

Во зависност од лекот, датумите на важност може да се определат за одредено време по производството (неотворен сад) и исто така за време на употребата (отворено), но датумите се назначени за садот. Различното пакување обезбедува различна заштита, па така некои садови се опремени со средства за сушење (супстанција која се користи како средство за дехидратација) за да се подобри стабилноста.

Стабилноста на некои лекови зависи од тоа каде се чуваат во домот. Често се чуваат во бањи и кујни. Бидејќи овие простории може да имаат екстремни температури и влажност ова можеби не е најдоброто место за чување на вашите лекови. Секогаш чувајте ги лековите како што е препорачано на етикетата.

Многу лекови се препакувани во блистер пакувања или кесички за да ви се олесни сортирањето. Кога ќе се препакува лекот, новото пакување не секогаш обезбедува иста средина за лекот. Ова значи дека датумот на важност назначен од производителот повеќе не важи и фармацевтот може да додаде нов пократок датум на важност од оној што првично бил поставен на пакувањето.

Како правилно да отстранам лекови на кои им е поминат рокот на траење?

Ако имате лекови на кои им поминал рокот на траење однесете ги кај вашиот фармацевт кој може безбедно да ги отстрани наместо вас. Никогаш не треба да фрлате неискористени или лекови со поминат рок на траење во корпата за отпадоци или да ги исфрлите во тоалетот.

Извор: https://www.healthnavigator.org.nz/medicines/m/medicines-expiry-date/

Забелешка: Овој текст има информативен карактер и не обезбедува медицински совет, дијагноза или третман. Оваа содржина не е наменета да биде замена за професионален медицински совет, дијагноза или третман. Секогаш побарајте совет од Вашиот лекар или друг квалификуван здравствен работник за било какви прашања што може да ги имате во врска со здравствената состојба. Никогаш не занемарувајте ги или одложувајте професионалните медицински совети поради тоа што сте го прочитале на оваа веб страница. Мислењата изразени не секогаш се мислења на Националното здружение за МС и наменети се да предизвикаат дискусија за прашања кои се однесуваат на мултипла склероза.