Како мултипла склероза може да влијае на оралното здравје

Лицата со мултипла склероза (МС) се изложени на поголем ризик од болести на забите, но одредени алатки и техники можат да ви помогнат правилно да се грижите за оралното здравје.

Бидејќи мултипла склероза е невролошко нарушување многу луѓе не сфаќаат дека може да влијае и на оралното здравје. Сепак, според „ National Multiple Sclerosis Society (NMSS)“ и некои лекови кои се користат за лекување на симптомите на МС може да влијаат на правилната нега на забите и непцата.

„МС може да влијае на моторната функција и моторната координација“, вели Payam Kashani, DDS, of Gentle Family Dental in Queens, New York“. Лицата со МС може да ја изгубат способноста да ги контролираат мускулите.

„За да одржувате квалитетна орална хигиена потребна ви е вештина и координација на рацете за правилно четкање на забите. Лицата со МС не секогаш се доволно вешти во ова“, објаснува Dr. Kashani.

Сепак, со внимателно планирање и прилагодување на вашата рутина, сè уште ќе можете да одржуваат квалитетна орална хигиена.

МС може да претставува предизвик за одржувањето на денталната хигиена

Според NMSS соодветната орална грижа може да претставува предизвик за лицата со МС поради голем број причини:

• Фокусирањето на вашите здравствени потреби поврзани со МС може да ве оттргне од соодветна грижа за вашите заби и непца.
• Заморот и тешкотиите со подвижноста се вообичаени симптоми на МС, забележува NMSS. За лицата кои се справуваат со значителни тешкотии со подвижноста или заморот редовните посети на стоматолог може да претставуваат предизвик.
• Одредени симптоми на МС може да ја отежнат правилната грижа за забите и непцата. Замор, спастичност, слабост, тремор, болка во лицето (тригеминална невралгија) и сензорни промени (вкочанетост, пецкање, болка) во рацете може да влијаат на четкањето и чистењето на забите со забен конец. Во една студија објавена во „Journal of Oral Maxillofacial Surgery“, близу 90 проценти од испитаниците, лица со МС, имале некаква форма на симптоми поврзани со лицето или устата (вклучувајќи вкочанетост или болка).
• Некои лекови кои се користат за третирање на симптомите на МС може да предизвикаат сува уста (ксеростомија), што пак може да предизвика акумулација на бактерии. Според студија објавена во 2019 година во „ Polish Journal of Neurology and Neurosurgery (PJNNS)“, најчестите симптоми на оралното здравје кај полските пациенти со МС биле сува уста (43,2 проценти) и крварење од непцата (28,1 проценти). Утврдено е дека сувата уста и крварењето од непцата се почести кај лицата со подолготрајни и понапредни форми на МС.

Зошто денталната хигиена е од витално значење за добро здравје

Студија спроведена од шпански научници покажува дека луѓето кои живеат со МС имаат високи стапки на забен кариес  и пародонтална болест (болест на непцата). Овие тешкотии можат да влијаат на целокупното здравје на повеќе начини.

„Квалитетната орална хигиена се покажа како многу важна“, вели Kashani. „Студиите покажаа поврзаност помеѓу пародонталната болест предизвикана од лошата орална хигиена и срцевите заболувања, дијабетесот и другите болести кои се модулирани со воспалителни процеси“.

Покрај ова, според NMSS, кога устата, непцата и забите не се во добра состојба јадењето и варењето на здрава, квалитетна храна станува потешко.

Лошата орална хигиена може да доведе до инфекција, што може да ги влоши симптомите на МС, забележува NMSS. Понатаму, добрата орална хигиена, исто така, влијае на вашата насмевка и изглед, кои играат улога во самодовербата.

Ефектот на лековите за МС врз усната шуплина

Некои лекови кои се користат за третман на симптомите на МС може да имаат последици по оралното здравје. Еден заеднички несакан ефект е сува уста.

„Сувата уста обично оди заедно со расипување на забите што е многу тешко да се лекува“, вели Kashani. „Може да напредува многу брзо до нервот, а ако не се третира навремено пациентот може да го изгуби забот“.

Сувата уста може да доведе и до халитоза или лош здив.

Стероидите, кои често се користат за лекување на релапси кај МС, го потиснуваат имунолошкиот систем што може да ја влоши болеста на непцата. „Телото треба да биде во состојба правилно да се справи со болестите на непцата“, вели Kashani. „Кај имуносупримираните пациенти болеста на непцата напредува побрзо. Тие имаат тенденција да ги загубат забите побрзо“.

Според прегледот објавен во 2017 година во „Australian Dental Journal“, речиси сите лекови кои се користат за управување со симптомите на МС предизвикуваат сува уста, вклучително и антихолинергичните лекови (кои се користат за лекување на симптоми на мочниот меур кај МС) .

Утврдено е дека имуносупресивните и имуномодулирачките терапии ја зголемуваат подложноста на гингивитис (болест на непцата), инфекции со кандида, инфекција со хуман папилома вирус (ХПВ) и леукоплакија (бели дамки или дамки во устата).

Вообичаени несакани ефекти на лековите кои се користат за третман на прогресијата на МС (најчесто имуномодификатори) вклучуваат забоболка, синузитис и мукозитис (воспаление на дигестивниот тракт).

Чекори за одржување на квалитетна дентална хигиена

Според NMSS, квалитетната грижа за забите може да помогне да се спречат проблемите пред да се појават. Во соодветен режим на орална хигиена советуваме:

• Мијте ги забите два пати дневно, после појадок и пред спиење.
• Користете паста за заби со флуор.
• Секојдневно чистете ги забите со забен конец
• Користете стругалка за јазик или четкајте го јазикот секој ден.
• Внесувајте добро балансирана исхрана и избегнувајте слатки.
• Редовно посетувајте стоматолог, обично на секои шест месеци.
• Заменете ја четката за заби најмалку на секои три до четири месеци.
• Посетете го вашиот стоматолог што е можно поскоро ако почувствувате крварење на непцата, болка во забите или вилицата или чувствителност на забите.

Прилагодување на вашата дентална рутина ако живеете со МС

Ако симптомите или лековите за МС влијаат на вашата орална хигиена, следните совети според NSMSS можат да помогнат:

• Користете четки за заби со вградени рачки. Еден трик е да исечете мал процеп на тениско топче и да го навлечете на рачката од четката за заби.
• Користете забен конец
• Размислете за електрични уреди и четки за заби, но избегнувајте ги оние со кружни глави на четките, советува Dr. Kashani. „Потребна е специфична техника која стоматолозите ја користат во ординацијата“, вели тој. Тој ја препорачува линијата на четки за заби „Philips Sonicare“.
• Ако стоењето ви претставува тешкотија, седнете кога ги четкате забите или користите конец.
• Ако сте премногу уморни навечер користете забен конец наутро или користете конец додека сте во кревет.
• Побарајте член на семејството или личен асистент да ви помогне во четкањето и чистењето со забен конец.

Ако лекарствата за МС кои ги примате предизвикуваат сува уста, овие совети можат да помогнат:

• Редовно пијте вода или пијалоци без шеќер.
• Избегнувајте кофеин, тутун и алкохол.
• Користете капки лимон во устата или шмукајте бонбони од лимон без шеќер за да ги стимулирате паротидните жлезди (кои ја контролираат плунката).
• Користете навлажнувач на воздухот навечер
• Пробајте производи за навлажнување на устата кои се издаваат без лекарски рецепт. Kashani препорачува течности за плакнење на устата како што е „ Biotène Dry Mouth Oral Rinse“ без алкохол. Плакнењето на устата со овие препарати е многу ефикасно. Содржат некои заштитни ензими кои вообичаено ги има во плунката“, вели тој.

Препаратите за плакнење на устата на база на алкохол не се препорачани за лица со МС. „Алкохолот дополнително ја суши устата“, вели Kashani.

Ако сè уште имате тешкотии со ефикасно четкање и чистење со конец, вашиот стоматолог може да препорача:

• Пасти за заби со пропишана зголемена количина на флуор. „Тие се користат два пати на ден како обична паста за заби“, вели Kashani.
• Дневни третмани со флуор во домашни услови
• Производи за реминерализација на забите (како што е Recaldent, кој стоматолозите го препорачуваат како паста, а исто го сретнуваме и како состојка во гумата за џвакање „Trident Xtra Care“)

Совети за посета на стоматолог ако живеете со МС

Стоматологот игра интегрална улога во здравствениот тим на лицата со МС, а редовните прегледи на забите се од клучно значење. „Ако пациентот може квалитетно да се грижи за оралната хигиена дома, една посета на секои шест месеци е во ред“, вели Kashani. „Кога оралната нега дома претставува предизвик на пациентите им се советува да доаѓаат почесто“.

Според NMSS, следните совети можат да помогнат кога закажувате преглед кај стоматолог։

• Ако имате тешкотии со подвижноста, однапред консултирајте се со стоматологот дали зградата во која се наоѓа ординацијата е доволно пристапна
• Известете го персоналот во ординацијата пред закажаниот преглед за какви било посебни потреби кои можеби ги имате.
• Проверете дали ординацијата поседува стоматолошка столица која е доволно пристапна за вас.
• Закажете ја вашата посета во период од денот кога обично се чувствувате најодморено.
• Одморете се пред и по посетата на стоматолог

Извор: https://www.everydayhealth.com/multiple-sclerosis/living-with/how-ms-affect-oral-health/

Забелешка: Овој текст има информативен карактер и не обезбедува медицински совет, дијагноза или третман. Оваа содржина не е наменета да биде замена за професионален медицински совет, дијагноза или третман. Секогаш побарајте совет од Вашиот лекар или друг квалификуван здравствен работник за било какви прашања што може да ги имате во врска со здравствената состојба. Никогаш не занемарувајте ги или одложувајте професионалните медицински совети поради тоа што сте го прочитале на оваа веб страница. Мислењата изразени не секогаш се мислења на Националното здружение за МС и наменети се да предизвикаат дискусија за прашања кои се однесуваат на мултипла склероза.