Третман за мултипла склероза со кортикостероиди

Ако имаш МС, мултипла склероза, твојот доктор можеби ќе ти препише стероиди со цел да ја третира епизодата на активноста на болеста. Овие епизоди на нови симптоми се познати како:

• Акутни воспаленија
• Релапси
• егзацербации
• Напади

Стероидите се даваат до цел да се намали времетраењето на релапсот и да овозможат да се чувствувате подобро за пократок временски период. Не е секогаш потребно да се користат стероиди.

Овие медикаменти се користат за посериозни релапси кои го попречуваат нормалното функционирање. Некои симптоми на сериозни релапси вклучуваат:

• Слабост
• Тешкотии со рамнотежата
• Тешкотии со видот

Треба да се земат во предвид позитивните и негативните страни во однос на употребата на стероиди кај лица со МС, и истите може да се менуваат во текот на болеста.

Основи на терапијата со стероиди

Видот на стероиди кои се употребуваат во третманите на МС се познати под името ГЛУКОКОРТИКО СТЕРОИДИ. Тие припаѓаат на голема група на стероиди наречени КОРТИКОСТЕРОИДИ.

Глукокортикоидите го имаат истиот ефект како и глукокортикоидните хормони кои природно ги создава човечкото тело.

Тие функционираат така што ги затвораат неспарените крвно-мозочни бариери што придонесуваа да се запре воспалителниот процес и неговото ширење во централниот нервен систем, и помага при потиснување на воспалителниот процес и олеснување на симптомите на МС.

Високи дози на стероиди најчесто се аплицираат интравенозно еднаш дневно во период од 3 до 5 дена. Аплицирањето мора да се прави во клинички услови, а најчесто во дневна болница. Доколку пациентот има сериозни здравствени проблеми, можна е хоспитализација.

Третманот понекогаш е проследен со орална терапија со стероиди за 1 или 2 недели. За тоа време, дозата полека се намалува. Во некои случаи, оралната терапија со стероиди трае дури и до 6 недели.

Не постои стандардна доза на стероиди која се употребува во третманите на МС. Лекарот индивидуално ќе ги земе во предвид симптомите и најчесто ќе започне со помали дози на стероиди.

Methylprednisolone

Methylprednisolone може да се употреби:

• орално во вид на таблета (Medrol),
• мускулно во вид на инјекција во мускулите, зглобовите, меките ткива или кожата (Depo-Medrol, Solu-Medrol)
• во вид на инфузија (Solu-Medrol)

„Solu-Medrol“, единствена форма на медикамент која може да се употреби интравенозно. Тој е силен медикамент и најчесто се употребува за посериозни релапси.

„Depo-Medrol“,  има побавно дејство и подолго времетраење и најчесто не се употребува за акутни релапси.

Типичното дозирање на „Solu-Medrol“ е од 500 до 1000 милиграми дневно. Ако пациентот има  мала мускулна маса, тогаш помалите дози се потолерантни.

Лекот се администрира во центар за инфузија или болница. Тој е најчесто препишуван стероид за лица со МС. Секоја инфузија трае околу еден час, но времетраењето може да варира. За време на инфузијата се појавува метален вкус во устата, но само одреден период. Во зависност од тоа како пациентот реагира, инфузијата може да се аплицира од 3 до 7 дена, но најчесто 5 дена.

Prednisone

Prednisone е орален лек кој е достапен генерички, и под брендираните имиња „ Prednisone Intensol и Rayos“.

Овој лек се користи наместо интравенозната терапија со стероиди, особено ако лицето има послаб релапс.

Prednisone најчесто се користи како продолжение на венозното примање на лекот.

Дозирањето е различно кај секој пациент поединечно. Од 2,5 до 5 милиграми дневно во периодот од 7 дена, додека да се достигне дозата од 5 до 7,5 милиграми дневно.

На деца кои примаат Prednisone може да им се намали дозата од 10 до 20 проценти, се додека не достигне 8 до 10 проценти за квадратен метар од површината на телото.

Prednisolone

Prednisolone е достапен во вид на орален лек и сируп. Таблетата е достапна како генерички лек, а сирупот под името Prelone.

Студија од 2021 година, покажа дека земањето на Prednisolone 20 дена после венското аплицирање на лекот има мал ефект кај лицата со МС. Оралниот Prednisolone дури го зголемил ризикот од несакани ефекти, како што се зголемен апетит и зголемување на телесната тежина.

Ако лекарот ви препише Prednisolone во вид на таблети, терапијата започнува со 200 милиграми секојдневно во периодот од една недела, а потоа се намалува на 80 милиграми секој втор ден во периодот од еден месец.

Dexamethasone

Dexamethasone може да се администрира орално или во вид на инјекција. Лекот, единствено во својата генеричка форма, е одобрен за третман на МС од страна на Food and Drug Administration (FDA).

Дневната доза од 30 милиграми за периодот од еден месец се покажа како ефективен третман за релапси кај МС. Третманот може да продолжи во период од 1 месец, со дозирање од  4 до 12 милиграми. Почетната доза ја одредува секој лекар индивидуално.

Betamethasone

Betamethasone претставува лек кој се администрира во вид на инјекција, а достапен е генерички, како и под брендираното име Celestone Soluspan. Може да се сретне и во други форми, но тие се покажаа како не ефективни за третирање  на МС.

Како и кај  Dexamethasone, почетната доза на Betamethasone е 30 милиграми дневно за период од 1 недела. После тоа препорачливо е 12 милиграми дневно, секој втор ден за период од 1 месец.

Дали третманите со стероиди се делотворни?

Многу е важно да се истакне дека кортикостероидите не се очекува да имаат долгорочен ефект, или да го променат текот на МС.

Сепак, постои научен доказ дека тие помагаат пациентот да закрепне од релапс брзо. Можеби ќе бидат потребни неколку дена за да почувствувате дека симптомите на МС се подобруваат.

Како што МС варира индивидуално, така и третманот со стероиди се разликува кај секого поединечно. Не би можело однапред да се каже колку третманот би помогнал, или однапред да се предвиди како и колку долго ќе биде потребно пациентот да почувствува подобрување.

Неколку мали студии, вклучувајќи и студија од 2015 година во Франција, објавена во списанието “The Lancet”, предлагаат дека споредливи дози на орални кортикостероиди може да ги заменат високите дози на венозни кортикостероиди, во случајот methylprednisolone.

Во 2017 година некои студии истакнаа дека methylprednisolone не е инфериорен во однос на другите кортикостероиди, односно тие  подеднакво се толерантни и безбедни.

Бидејќи оралните кортикостероиди се поевтини  и поповолни за употреба, истите би можеле да се користат наместо венозните, особено кај пациенти кај кои инфузиите претставуваат проблем.

Несакани дејства на стероидите

Повремена употреба на венозните високи дози на кортикостероиди најчесто пациентите добро ги поднесуваат, но овие лекови имаат одредени несакани дејства. Некои ќе ги почувствувате веднаш,  а некои ќе се јават како резултат на долготрајна употреба на истите.

Краткорочни несакани дејства

Додека пациентот прима стероидна терапија, може да почувствува зголемена енергија, поради која може да има тешкотии со спиењето, па дури познати се  и случаи кога пациентот има тешкотии во однос на одмарањето. Исто така, можни се и промени во расположението. Пациентот може да е премногу оптимистичен и импулсивен.

Заедно, овие несакани ефекти може да предизвикаат да сакате да се справите со големи проекти или да преземете повеќе одговорности отколку што треба.

Овие ефекти се најчесто краткорочни и се намалуваат/подобруваат како се  намалува влијанието на стероидите.

Други потенцијални несакани дејства се :

• акни,
• црвенило на лицето,
• алергиска реакција,
• депресија,
• отоци во рацете и нозете поради задржување на вода,
• главоболка,
• зголемен апетит,
• зголемување на нивото на шеќер во крвта,
• зголемен крвен притисок,
• несоница,
• намалена отпорност на инфекции,
• метален вкус во устата,
• слабост во мускулите,
• стомачни болки.

Долгорочни несакани дејства

Долгорочните ефекти може да доведат до несакани дејства како:

• катаракта,
• влошување на глауком,
• дијабетес,
• остеопороза,
• зголемена телесна тежина

Бременост

Во согласност со публикациите од 2020 година, жените во првото тримесечје од бременоста треба да избегнуваат користење на кортикостероиди за ублажување на симптомите од релапс на МС, бидејќи тоа може да доведе до спонтан абортус и губење на плодот.

Научниците истакнуваат дека кортикостероидите би требало да се употребуваат само во случаи на релапс кој би го нарушил секојдневното функционирање на пациентот.

Dexamethasone и betamethasone не смее да се употребуваат за време на бременост.

Намалување на употреба на стероиди

Prednisone, како и сите други видови на кортикостероиди, влијае врз производство на хормонот кортизол, особено ако се употребува повеќе недели во континуитет. Но, ако одеднаш се престане со употреба на кортикостероидот, може да се појават некои симптоми при одвикнувањето. Многу е важно да се следат инструкциите на лекарот при одвикнувањето/намалувањето на внес на кортикостероиди.

Најчести симптоми во овој случај се:

• болки во телото,
• болки во мускулите и зглобовите
• замор
• зашеметеност
• слабост,
• конфузија,
• поспаност
• главоболки,
• губење на апетит,
• губење на телесна тежина,
• сува кожа подложна на лупење,
• вртоглавици,
• гадење
• вознемирен стомак и нагони за повраќање

Клучни моменти

Кортикостероидите се користат за третирање на тешки симптоми и скратување на времетраењето на релапсот.

Освен во случаи на губење на видот, третирањето на релапсот не е итно. Но сепак би требало да се започне со третман што побрзо.

Одлуката за нивна употреба, придобивките и несаканите дејства од кортикостероидите се одредува на индивидуална база.

Работи за кои треба да  разговарате со лекарот се:

• сериозноста на симптомите и колку истите влијаат во извршувањето на дневните задачи,
• како секој посебен вид на стероид се употребува и дали пациентот може да го издржи третманот,
• потенцијални несакани дејства и како истите влијаат во функционирањето на индивидуата,
• можни сериозни компликации, вклучувајќи го и фактот дека стероидите може да доведат до појава на дијабет или влијание врз менталното здравје,
• можни интеракции со други лекови
• кои стероидни третмани се покриени со вашето здравствено осигурување
• кои алтернативни третмани се достапни за одредени симптоми на релапсот.

Добра идеја е да го имате овој потсетник следниот пат кога ќе посетите невролог. На тој начин, ќе бидете подготвени да одлучите во случај на акутно влошување на симптомите.

Извор:  https://www.healthline.com/health/steroids-for-ms?fbclid=IwAR1QyNSFq2b9Bj9kriG9dYpVyMAX1mDrtRkIOPvKqZiAY5EX6qd5vVsBPVU

Забелешка: Овој текст има информативен карактер и не обезбедува медицински совет, дијагноза или третман. Оваа содржина не е наменета да биде замена за професионален медицински совет, дијагноза или третман. Секогаш побарајте совет од Вашиот лекар или друг квалификуван здравствен работник за било какви прашања што може да ги имате во врска со здравствената состојба. Никогаш не занемарувајте ги или одложувајте професионалните медицински совети поради тоа што сте го прочитале на оваа веб страница. Мислењата изразени не секогаш се мислења на Националното здружение за МС и наменети се да предизвикаат дискусија за прашања кои се однесуваат на мултипла склероза.