Ризици наспроти придобивки од лековите

Добрите и лошите страни на лековите кои се издаваат на рецепт

Ако FDA смета дека лекот е доволно безбеден за да го одобри, тоа значи дека неговите придобивки ги надминуваат познатите ризици. Лековите кои ги примате играат важна улога во вашето целокупно здравје. Сепак, сите лекови имаат несакани ефекти, предупредувања и интеракции со лекови, па затоа е важно да ги разберете вашите третмани, очекуваните резултати и алтернативните медицински опции.

• Придобивките од лековите се корисните ефекти кои ги добивате, како што се олеснување на болката, контрола на шеќерот во крвта, намалување на крвниот притисок или лекување на инфекција.
• Ризиците од лековите се можните несакани или неочекувани ефекти што може да ви се случат кога ги користите. Ризиците можат да бидат мали, како благо вознемирен стомак, или посериозни, како што е зголемен ризик од крварење или оштетување на црниот дроб.

Што ако имате прашања?

Може да имате прашања или да чувствувате загриженост во врска со лековите, или планот за лекување што ви ги препишал вашиот лекар. Важно е да поставувате прашања и да научите што е можно повеќе за вашата состојба.

Ќе сакате да се информирате за:

• вашиот целосен план за лекување
• лекови, тестови или други терапии
• временската рамка на вашиот третман (краткорочен или долгорочен)
• очекувани резултати (оздравување, контрола на хронична болест или палијативна нега)

Поставувањето прашања и информирањето за ризиците наспроти придобивките од лековите може да ви помогне да станете целосно информиран учесник во вашиот сопствен план за здравствена заштита. На вашиот лекар треба да му обезбедите информации за да може да стекне дополнително знаење за вашите тековни третмани или план за лекување. Оваа информација му помага на вашиот лекар да го направи вистинскиот избор за вашата здравствена заштита понатаму.

Во продолжение ви нудиме преглед на шест работи кои можете да ги преземете за да бидете сигурни дека вашиот третман е што е можно побезбеден и го дава очекуваниот исход.

1. Разговарајте со вашиот лекар

Ова изгледа толку очигледно, но многу е важно да имате разговори лице в лице со вашиот лекар. Запишете ги прашањата однапред и задолжително понесете го списокот со вас. Размислете да земете придружба од доверлив пријател или член на семејството за да ви помогне да направите белешки од вашата дискусија.

Работите за кои е добро да разговарате со вашиот лекар вклучуваат:

• вашите алергии на лекови или храна
• вашата тековна терапија, вклучувајќи витамини, лекови кои се издаваат без рецепт и диететски или хербални додатоци
• вашата сегашна и мината медицинска историја, вклучително и секоја релевантна семејна историја и успех или неуспех што сте го имале во третман со други лекови
• ако има било какви интеракции на вашата препишана терапија со други лекови, вклучително лекови кои се издаваат без рецепт, или билни додатоци на исхраната
• можните несакани ефекти од вашите третмани
• како да започнете и прекинете со употреба на било кој лек
• искрена дискусија за трошоците за лекови и вашата финансиска состојба

Ако сметате дека состанокот можеби не нуди доволно време за дискусија, јавете се во канцеларијата на вашиот лекар и закажете дополнително време за консултации. Поставувајте прашања не само на вашиот лекар, туку и на вашиот фармацевт, медицинска сестра, стоматолог, физиотерапевт или друг здравствен работник кој го посетувате.

2. Запишете ги важните информации

Запишете ги информациите кои ги добивате од вашиот лекар. Лесно е да се заборават деталите кои може да бидат комплицирани. Можеби ќе треба да ги споделите овие информации со членовите на семејството, старателите или други даватели на здравствени услуги. Овие прашања можете да ги поставите на вашиот лекар или фармацевт.

Може да размислите да запишете:

• имињата на вашите лекови (брендирани и генерички), и погрижете се да вклучите лекови кои се издаваат без рецепт како што се витамини или додатоци на исхраната
• јачината и дозата на вашите лекови
• колку често и кога го земате лекот
• посебни ограничувања за храна или пијалоци
• важни интеракции со лекови
• можните нуспојави и што да преземете доколку се појават

3. Прочитајте ги проверените совети за пациенти на едноставен јазик

На интернет има многу лажни и погрешни здравствени информации. Дополнително, медицинските информации напишани за здравствените работници често може да бидат комплицирани. Секогаш користете доверливи извори на онлајн информации кои се развиени од здравствени работници, напишани за пациенти и кои доаѓаат од доверливи медицински институции.

• На пример, професионално развиени информации за лекови и болести напишани на едноставен јазик за пациентите може да добиете од вашиот фармацевт.
• Многу лекови содржат упатство за употреба. Ова се хартиени материјали кои се однесуваат на прашања кои се специфични за одредени лекови и класи на лекови. Упатствата за употреба на лекови содржат информации одобрени од FDA кои можат да им помогнат на пациентите да избегнат сериозни несакани ефекти.
• Состојбата на секој пациент е уникатна, не заборавајте да ги проверите медицинските информации со вашиот лекар

4. Следете го советот на вашиот лекар

Приклучувањето кон група за онлајн разговор може да биде смирувачки и утешителен метод за комуникација со други кои можеби се справуваат со состојба слична на вашата,  или имаат слични прашања. Меѓутоа, она што може да важи за состојбата на друго лице, може да не е применливо за вас.

• Ако читате медицински совети или совети за лекување на интернет, не заборавајте за тоа да разговарате со вашиот лекар пред да преземете акција, со што ќе потврдите дека информациите кои ги имате се безбедни и точни.
• Никогаш не споделувајте лични здравствени информации, како што се вашите идентификациски броеви на осигурување, број за социјално осигурување или други приватни здравствени информации кои може да ве доведат во опасност од измама или кражба на идентитет вас или вашето семејство.
• Купувањето лекови преку Интернет може да биде ризично и опасно, и најдобро е оваа практика да се избегне, освен ако лековите не се испраќаат директно од потврдена и реномирана аптека.

5. Размислете за вашите опции

Колку е важен лекот за вашиот план за лекување? Колку се сериозни несаканите ефекти? Што би се случило доколку го прекинете третманот? Разговарајте со вашиот лекар за различните опции за третман, како и за добрите и лошите страни на секоја опција.

• На пример, ако примате лек кој има само мали несакани ефекти, а го користите само за краток временски период, несаканите ефекти ќе бидат привремени.
  • Пример за ова е појавата на вознемирен стомак, блага дијареа или омекната столица додека земате антибиотски третман за инфекција. Откако ќе заврши антибиотскиот третман, желудникот или течната столица обично ќе се вратат во нормала.
• Од друга страна, ако имате дијагноза на рак и лекувањето е критично, можеби ќе треба да бидете подготвени да толерирате несакани ефекти во корист на корисните, па дури и животоспасувачките ефекти на лекот.
  • Дури и со сериозни несакани ефекти, како што се тешко гадење или повраќање што може да се појават со некои антиканцерогени третмани, вашиот лекар може да понуди методи за минимизирање на последиците.
• Разговарајте со вашиот лекар за медицинските состојби. Може да постои можност за несакани интеракции (наречена интеракција лек-болест) за секој нов лек кој може да ви биде препишан. Размислете кои медицински состојби кои ги имате би можеле несаканите ефекти од лекот да ги направат опасни.
  • На пример, ако имате историја на чир на желудникот, не треба да земате нестероидни антиинфламаторни лекови (NSAID) како што е ибупрофен (Advil, Motrin) за болка, бидејќи тоа може да доведе до крварење на желудникот или цревата. Можеби ќе сакате да користите алтернативен лек за болка, како што е „acetaminophen“.
  • Дали имате специфични алергии на лекови? Вашиот лекар може да избере алтернативно решение.
  • Дали имате дијабетес, депресија или други нарушувања? Многу различни типови на медицински состојби може да предизвикаат одредени лекови да бидат поризични, затоа не заборавајте да го информирате вашиот лекар за вашата целосна медицинска историја.

6. Дали можете да си ги дозволите препишаните лекови?

Важно е да разговарате со вашиот лекар околу трошоците за лекување. Не чувствувајте срам ако не можете да си го дозволите лекот. Здравството е скапо, а има многу луѓе кои немаат соодветно здравствено осигурување или средства за покривање на трошоците за лекови. Во САД цените на медицинската нега и лековите се едни од највисоките во светот.

• Вашиот лекар можеби ќе може да ве упати до специјални програми, социјални работници или производители, купони или програми за помош кои можат да ви помогнат да ги добиете вашите лекови.
• Не заборавајте да му кажете на вашиот лекар дека претпочитате генерички наместо брендирани лекови. Генеричките лекови обично се многу попристапни од брендираните.
• Ако поради трошоците мора делумно или целосно да ги прескокнете лековите, не двоумете се да разговарате со вашиот лекар или фармацевт кој можеби ќе може да понуди алтернативи.

Што ако сè уште имате прашања?

Може сè уште да имате прашања, или да чувствувате загриженост за лековите или планот за лекување што ви ги препишал вашиот лекар. Важно е да поставувате прашања и да научите што е можно повеќе за вашата состојба.

Ќе сакате да дознаете за:

• вашиот целосен план за лекување
• лекови, тестови или други терапии
• временската рамка на вашиот третман (краткорочен или долгорочен)
• вашите очекувани резултати (лек, контрола на хронична болест или палијативна нега)

Поставувањето прашања и информирањето за ризиците наспроти придобивките од лековите може да ви помогне да бидете целосно информиран учесник во вашиот сопствен план за здравствена заштита. На вашиот лекар треба да му обезбедите информации за да може да стекне дополнително знаење за вашите тековни третмани или планови за лекување. Информациите  помагаат заедно со вашиот лекар да ги направите вистинските избори за вашата здравствена заштита понатаму.

 

Извор: https://www.drugs.com/article/risks-vs-benefits-medications.html

Забелешка: Овој текст има информативен карактер и не обезбедува медицински совет, дијагноза или третман. Оваа содржина не е наменета да биде замена за професионален медицински совет, дијагноза или третман. Секогаш побарајте совет од Вашиот лекар или друг квалификуван здравствен работник за било какви прашања што може да ги имате во врска со здравствената состојба. Никогаш не занемарувајте ги или одложувајте професионалните медицински совети поради тоа што сте го прочитале на оваа веб страница. Мислењата изразени не секогаш се мислења на Националното здружение за МС и наменети се да предизвикаат дискусија за прашања кои се однесуваат на мултипла склероза.