Мултипла склероза и миелинската обвивка: Причини и третмани за демиелинизација

Мултипла склероза (МС) е автоимуна состојба во која имунолошкиот систем го напаѓа централниот нервен систем (ЦНС), оштетувајќи го заштитниот миелин околу нервите.

Оштетувањето на миелинот може да го наруши преносот на нервните сигнали, предизвикувајќи симптоми на МС како што се вкочанетост и проблеми со видот.

Терапиите за модифицирање на болеста (DMT) можат да помогнат да се забави прогресијата на МС со намалување на воспалението, но не може да го запре или поништи оштетувањето на миелинот.

Мултипла склероза е автоимуна болест, состојба во која имунолошкиот систем на телото ги напаѓа сопствените ткива. Кај МС, нападите на имунолошкиот систем се насочени кон централниот нервен систем (мозокот и ‘рбетниот мозок) – конкретно на миелинот, супстанца која служи како заштитна обвивка за нервните влакна. Ова е причината зошто МС е позната и како демиелинизирачка болест. Оштетувањето на миелинската обвивка може да предизвика симптоми на МС во различни делови од телото, што доведува до мускулна слабост, вкочанетост и проблеми со видот.

Каква улога игра оштетувањето на миелинот во текот на болеста МС ќе дознаете повеќе од д-р Бери Сингер, директор и основач на Центарот за иновации во грижата за MС во медицинскиот центар Мисури Баптист во Сент Луис.

Што е миелин?

Миелинот ги штити аксоните во ЦНС. Аксоните се екстензии на поединечни неврони (нервни клетки), кои им овозможуваат да комуницираат со други клетки. Повеќето аксони се заштитени со миелин, слично на тоа како електричната жица е заштитена со нејзината обвивка.

Преносот на нервните сигнали му овозможува на вашето тело да извршува нормални функции без да треба да размислувате за тоа. Ова вклучува гледање, слух и контролирање на телесните функции.

Истражувачите веруваат дека кај МС, имунолошкиот систем реагира ненормално, предизвикувајќи воспаление во ЦНС. Ова воспаление потоа ги оштетува и миелинот и олигодендроцитите, клетките кои создаваат миелин.

Дали оштетувањето на миелинот доведува до симптоми на МС?

Оштетувањето на миелинот кај МС може да резултира со лезии и ткиво со лузни на нервите, што може да го забави или дури и да го спречи нервниот сигнал да стигне до остатокот од телото. Ова може да предизвика симптоми на МС.

Оштетувањето на миелинот може да ги забави, па дури и да ги спречи нервните сигнали да стигнат до остатокот од телото, предизвикувајќи симптоми на МС.

Луѓето со МС најчесто имаат релапсно  -ремитирачки тек на болеста – тие доживуваат периоди на нови или влошени симптоми (наречени воспаленија), наизменични со периоди на ремисија, кога симптомите намалуваат или исчезнуваат. Други типови на болеста вклучуваат примарно прогресивна МС и секундарно прогресивна МС. Овие типови на МС постепено се влошуваат со текот на времето без периоди на ремисија.

Дали оштетувањето на миелинот предизвикува прогресија на болеста?

Иако постојат докази кои сугерираат дека демиелинизацијата игра улога во тоа како напредува МС, некои истражувачи тврдат дека се неопходни повеќе истражувања за да се знае со сигурност. Миелинот игра важна улога во одржувањето на здрави аксони. Губењето на миелинот може да ги направи невроните поранливи на повреди со текот на времето, што доведува до прогресивна болест. Кога некое лице ги губи аксоните побрзо отколку што неговиот ЦНС може да ја компензира штетата, тие може да преминат од релапсно ремитентна МС во прогресивна МС.

Дали третманите со МС се справуваат со оштетувањето на миелинот?

Некои DMT покажаа дека се способни да ја забават стапката на намалување и оштетување на мозокот, рече д-р Сингер. Иако одреден степен на намалување на мозокот е неизбежен дел од стареењето, МС може да го забрза процесот. DMT може да помогне да се заштити од тоа намалување, истакна тој. DMT исто така може да спречат нови рецидиви.

„Тие ја спречуваат прогресијата на попреченоста со текот на времето, така што група луѓе на плацебо би напредувале побрзо од луѓето на лек“, рече д-р Сингер. „Тие ја спречуваат идната активност на болеста“.

Иако DМТ се покажаа како ефикасни, тие не можат да го повратат пштетувањето: луѓето кои ја изгубиле функцијата поради МС нема да ја вратат преку употреба на DМТ, додаде д-р Сингер. „За жал, овие терапии кои ја мoдифицирање на болеста нема да ја вратат старата функција“, рече тој. „Тие не се лекови за поправка“.

Некои луѓе кои ги земаат овие лекови имаат потешкотии да се држат до нивниот третман, рече д-р Сингер. Понекогаш луѓето престануваат да ги земаат овие лекови бидејќи, кога не гледаат промена во нивните симптоми, претпоставуваат дека лековите не делуваат. Сепак, од витално значење е луѓето со МС да разберат дека овие лекови се наменети да спречат идно оштетување, а не да ги поништат постоечките симптоми со создавање нов миелин, рече тој. Студијата од 2022 година на 279 луѓе со МС покажа дека оние кои се придржувале на нивните третмани имале значително поголем животен век од оние кои не го сториле тоа.

За жал, имаме пациенти кои имале многу болести во ‘рбетниот мозок или мозокот, и тие почнуваат да имаат когнитивни проблеми и повеќе проблеми со рамнотежата“, рече д-р Сингер. „Тие се чувствуваат како состојбата им се влошува и покрај третманот – но мислам на терапии кои ја модифицираат болеста, работите може да се влошуваат многу побрзо“.

Многу луѓе со МС, исто така, ги менуваат третманите ако чувствуваат дека DMT не функционира добро за нив.

Д-р Сингер објасни дека покрај земање DMT, луѓето со МС можат сами да практикуваат здраво однесување за да ги задржат нивните физички и когнитивни состојби во што е можно подобра состојба. Тој препорачува:

• Внесување соодветно ниво на витамин Д
• Вежбање
• Доволно спиење
• Одржување на вашиот ум активен

Сите овие активности имаат докажани придобивки. „Здравјето на мозокот е навистина важно“, рече д-р Сингер. „Докажано е дека вежбањето помага во одржување на здрави резерви на мозокот“.

Тој, исто така, препорача дека секој со МС кој пуши треба да се откаже. Пушењето ги оштетува и физичките и когнитивните способности. Истражувачите откриле дека пушењето може да има негативно влијание врз прогресијата на МС.

Истражување на третмани за ремиелинизација

Истражувачките лаборатории и водечките центри за МС континуирано проучуваат начини за поправка на оштетениот миелин, процес наречен ремиелинизација. Според д-р Сингер, ниту еден третман за ремиелинизација не е подготвен за одобрување од страна на американската Администрација за храна и лекови (ФДА), но научниците продолжуваат да работат на создавање ефективни третмани за ремиелинизација за луѓето со МС.

„Разгледуваме терапии со антитела и орални терапии, па се надеваме дека еден ден ќе можеме да имаме третман за ремиелинизација“, рече тој. „Во животинските модели, можете да видите кога ги добивате овие експериментални третмани, тие го активираат производството на миелин и всушност можат повторно да ги обложат нервите.

„Олигодендроцитите се обвиткуваат околу нервните клетки и создаваат миелин“, продолжи д-р Сингер. Тој истакна дека кај луѓето со МС, 5 до 8 проценти од клетките на мозокот и ‘рбетниот мозок се незрели олигодендроцити, кои лежат во мирување (не активни). Целта е да се вклучат овие клетки, овозможувајќи им да созреат за да можат да се регрутираат во плаките на МС.

Идните третмани за ремиелинизација имаат за цел да ги активираат овие олигонуклеотиди, со што ќе спречат понатамошна телесна дегенерација и прогресија на МС, и, можеби некогаш, обновување или подобрување на функцијата кај оние кои живеат со МС.

„Бев вклучен во голем број клинички испитувања“, рече д-р Сингер, мислејќи на истражувачките студии кои ја тестираат ефикасноста и безбедноста на потенцијалните третмани. „Мојот центар беше место за пет рани клинички испитувања од фаза 1 и 2 со користење на антитела за поправка на миелинот што, за жал, не функционираше“.

Д-р Сингер останува оптимист и решителен. Тој планира идни испитувања со нови соединенија. Големите испитувања во фаза 3 би биле следниот чекор за да се покаже дека третманот е безбеден и ефикасен.

 

Извор:  www.mymsteam.com/resources/myelin-in-ms-how-damaged-myelin-affects-ms

Забелешка: Овој текст има информативен карактер и необезбедува медицински совет, дијагноза или третман. Оваа содржина не е наменета да биде замена за професионален медицински совет, дијагноза или третман. Секогаш побарајте совет од Вашиот лекар или друг квалификуван здравствен работник за било какви прашања што може да ги имате во врска со здравствената состојба. Никогаш не занемарувајте ги или одложувајте професионалните медицински совети поради тоа што сте го прочитале на оваа веб страница. Мислењата изразени не секогаш се мислења на Националното здружение за МС и наменети се да предизвикаат дискусија за прашања кои се однесуваат на мултипла склероза.