Како оштетениот миелин влијае на мултипла склероза
КЛУЧНИ ЗАБЕЛЕШКИ
- Мултипла склероза (МС) е автоимуна состојба во која имунолошкиот систем на една личност го напаѓа централен нервен систем (ЦНС), оштетувајќи го заштитниот миелин околу нивните нерви.
- Оштетувањето на миелинот може да го наруши преносот на нервните сигнали, предизвикувајќи симптоми на МС како што се вкочанетост и проблеми со видот.
- Терапиите за модифицирање на болеста (ДМТ) можат да помогнат да се забави прогресијата на МС со намалување на воспалението, но не може да го запре или поништи оштетувањето на миелинот.
Мултипла склероза е автоимуна болест, состојба во која имунолошкиот систем на телото ги напаѓа сопствените ткива на телото. Нападите на имунолошкиот систем се насочени кон централниот нервен систем (мозокот и ‘рбетниот мозок) – конкретно на миелинот, супстанца која служи како заштитна обвивка за нервите. Ова е причината зошто МС е позната и како демиелинизирачка болест. Оштетувањето на миелинската обвивка може да предизвика симптоми на МС како што се мускулна слабост, вкочанетост и проблеми со видот.
Што е миелин?
Миелинот ги штити аксоните во ЦНС. Аксоните се екстензии на поединечни неврони (нервни клетки), кои им овозможуваат да комуницираат со други клетки. Повеќето аксони се заштитени со миелин, слично на тоа како електричната жица е заштитена со нејзината обвивка.
Нормалниот пренос на нервните сигнали им овозможува на нашите тела да извршуваат нормални функции без да треба да размислуваме за тоа. Ова вклучува гледање, слушање и контролирање на нашите телесни функции.
Истражувачите веруваат дека кај МС, имунолошкиот систем реагира ненормално, предизвикувајќи воспаление во ЦНС. Ова воспаление потоа ги оштетува и миелинот и олигодендроцитите, клетките кои создаваат миелин.
Дали оштетувањето на миелинот доведува до симптоми на МС?
Оштетувањето на миелинот кај МС може да резултира со лезии и ткиво со лузни на нервите, кое може да го забави или дури и да го спречи нервниот сигнал да стигне до остатокот од телото. Ова може да предизвика симптоми на МС.
Луѓето со МС најчесто имаат релазпсно-ремитирачки тек на болеста, во кој доживуваат периоди на нови или влошени симптоми, наизменични со периоди на ремисија, кога симптомите повлекуваат или исчезнуваат. Друг тип на текот на болеста е прогресивен. Овој тип на МС постепено се влошува со текот на времето без периоди на ремисија.
Дали оштетувањето на миелинот предизвикува прогресија на болеста?
Иако постојат докази кои сугерираат дека демиелинизацијата игра улога во тоа како напредува МС, некои истражувачи тврдат дека се потребни повеќе истражувања за да се знае со сигурност. Миелинот игра важна улога во одржувањето на здрави аксони. Губењето на миелинот може да ги направи невроните поранливи на повреди со текот на времето, што доведува до прогресивна болест. Кога некое лице ги губи аксоните побрзо отколку што неговиот ЦНС може да ја компензира штетата, тие може да преминат од релапсно-ремитирачка МС во прогресивна МС.
Дали третманите за МС се справуваат со оштетувањето на миелинот?
Некои DMT покажаа дека се способни да го заштитат мозокот од понатамошно оштетување и нјамалување, рече д-р Сингер. Иако одреден степен на намалување на мозокот е неизбежен дел од стареењето, МС може да го забрза процесот. DMT може да помогне да се заштити од тоа намалување, истакна д-р Сингер. DMT исто така може да спречат нови рецидиви.
„Тие ја спречуваат прогресијата на попреченоста со текот на времето, така што група луѓе на плацебо би напредувале побрзо од луѓето на лек“, рече тој. „Тие ја спречуваат идната активност на болеста“.
Иако DMT ветуваат, тие не можат да ја вратат состојбата: луѓето кои ја изгубиле функцијата поради МС нема да ја вратат преку употреба на DMT, додаде д-р Сингер. „За жал, овие терапии за модификација на болеста нема да ја вратат старата функција“, рече тој. „Тие не се лекови за поправка“.
Д-р Сингер додаде дека некои луѓе кои ги земаат овие лекови имаат потешкотии да се придржуваат до нивниот третман. Некои луѓе кои почнуваат да ги земаат овие лекови престануваат кога нема да видат промена во нивните симптоми бидејќи претпоставуваат дека лековите не делуваат. Сепак, од витално значење е луѓето со МС да разберат дека овие лекови се наменети да спречат идни оштетувања, а не да ги повратат постоечките симптоми со создавање нов миелин, рече тој. Студијата од 2022 година покажа дека луѓето со МС кои се задржале на нивните третмани имале значително поголем животен век од оние кои не го сториле тоа.
Д-р Сингер објасни дека покрај земање DMT, луѓето со МС можат самите да прават работи за да ги задржат нивните физички и когнитивни состојби што е можно подолго. Тој препорачува:
- Добивање на соодветно ниво на витамин Д
- Вежбање
- Доволно спиење
- Одржување на вашиот ум активен
Сите овие активности имаат докажани придобивки. „Здравјето на мозокот е навистина важно“, рече д-р Сингер. „Докажано е дека вежбањето помага во одржување на здрави резерви на мозокот.
Тој исто така препорача дека секое лице со МС треба да се откаже од пушењето, што ги оштетува и физичките и когнитивните способности. Истражувачите откриле дека пушењето може да има негативно влијание врз текот на прогресијата на МС.
Истражување на третмани за ремиелинизација
Истражувачките лаборатории и водечките центри за МС континуирано проучуваат начини за поправка на оштетениот миелин, процес наречен ремиелинизација. Според д-р Сингер, ниту еден третман за ремиелинизација не е подготвен за одобрување од страна на американската Администрација за храна и лекови (ФДА), но научниците продолжуваат да работат на создавање ефективни третмани за ремиелинизација за луѓето со МС.
„Ги разгледуваме терапиите со антитела и оралните терапии, па се надеваме дека еден ден ќе можеме да имаме третман за ремиелинизација“, рече тој.
Олигодендроцитите се обвиткуваат околу нервните клетки и создаваат миелин, рече д-р Сингер, истакнувајќи дека кај луѓето со МС, 5 до 8 проценти од клетките на мозокот и ‘рбетниот мозок се незрели олигодендроцити, кои лежат во мирување (неактивни). Целта е да се вклучат овие клетки, овозможувајќи им да созреат за да можат да се регрутираат во MС плаките.
Идните третмани за ремиелинизација имаат за цел да ги активираат овие олигонуклеотиди, со што ќе спречат понатамошна телесна дегенерација и прогресија на МС, и можеби некогаш, обновување или подобрување на функцијата кај луѓето кои живеат со МС.
„Бев вклучен во голем број клинички испитувања“, рече д-р Сингер, мислејќи на истражувачките студии кои ја тестираат ефикасноста и безбедноста на потенцијалните третмани.
Д-р Сингер останува оптимист и решителен. Тој планира идни испитувања со нови соединенија. Големите испитувања во фаза 3 би биле следниот чекор за да се докаже дека третманот е безбеден и ефикасен.
Забелешка: Овој текст има информативен карактер и не оезбедува медицински совет, дијагноза или третман. Оваа содржина не е наменета да биде замена за професионален медицински совет, дијагноза или третман. Секогаш побарајте совет од Вашиот лекар или друг квалификуван здравствен работник за било какви прашања што може да ги имате во врска со здравствената состојба. Никогаш не занемарувајте ги или одложувајте професионалните медицински совети поради тоа што сте го прочитале на оваа веб страница. Мислењата изразени не секогаш се мислења на Националното здружение за МС и наменети се да предизвикаат дискусија за прашања кои се однесуваат на мултипла склероза.