Липиди, холестерол и мултипла склероза – што треба да знаете
Знаеме дека е важно да бидеме свесни за нивото на холестерол – но сега студиите даваат уште повеќе информации за механизмите што ги поврзуваат кардиоваскуларните болести и невродегенеративните нарушувања.
Дислипидемијата, која се однесува на абнормално покачен холестерол или масти (липиди) во крвта, играат улога во атеросклероза и во васкуларното воспаление кое лежи во основата на кардиоваскуларните болести. Во последниве години се сугерираше дека има улога и во мултиплa склероза (МС), бидејќи новото истражување ја нагласува корелацијата на холестеролот со МС, а особено кај заморот со МС.
Што е холестерол?
Исто како и другите основни компоненти на храната, холестеролот е суштинска компонента во здравото човечко тело. Ја формира архитектурата на клеточната мембрана (или клеточниот ѕид), помага во производството на полови хормони и помага во формирањето на жолчката која е својствена за варењето на храната. Важно е да разберете дека вашето сопствено тело природно произведува холестерол во црниот дроб, покрај она што се консумира со вашата исхрана. Растенијата, од друга страна, не можат да произведуваат холестерол – и затоа е важно да се напомене дека најголемите диететски извори на холестерол се месото и млечните производи.
Холестеролот патува низ крвотокот поврзан со липопротеините со ниска густина (LDL) „лошиот холестерол“ и липопротеинот со висока густина (HDL) „добриот холестерол“. Во врска со овие видови на холестероли се триглицеридите, кои се најчестиот вид на маснотии во телото. Високото ниво на триглицериди во комбинација со висок LDL или низок HDL (добар) холестерол е поврзано со масни натрупувања во ѕидовите на артериите, што го зголемува ризикот од срцев и мозочен удар.
Исто така, важно е да се разбере улогата на триглицеридите, најчестиот тип на маснотии во телото. Според Американското здружение за срце, високото ниво на триглицериди во комбинација со висок LDL или низок HDL холестерол е поврзано со масни натрупувања кое го зголемува ризикот од срцев и мозочен удар.
Оптимално ниво на холестерол
- Вкупниот холестерол треба да биде под 200 mg/dL или во граници од 3,10 до 5,5 mmol/L.
- Триглицеридите треба да бидат под 100 mg/dL или во граници од 0,46 до 2,28 mmol/l.
- ХДЛ треба да биде над 60 mg/dL или во граници од 1,03-1,55 mmol/l.
- ЛДЛ идеално треба да биде под 80 mg/dL или во граници од 1,55-4,53 mmol/l.
- Односот на вкупниот холестерол и HDL треба да биде помал од 3,0.
- Односот на триглицеридите и HDL не треба да биде поголем од 4, што може да укаже на отпорност на инсулин доколку е покачена.
Дали липидните панели ни ги даваат сите информации што ни се потребни?
Хиперхолестеролемија, хипертриглицеридемија, покачен липопротеински холестерол со ниска густина (LDL-C) и липопротеински холестерол со ниска висока густина (HDL-C) се општо прифатени како силни фактори на ризик за CVD и смртност.
Сепак, само гледањето на основните липидни маркери, како што се вкупниот холестерол и триглицериди, понекогаш не е толку корисно со оглед на тоа што околу 50% од луѓето кои имаат срцев удар всушност имаат нормални нивоа на холестерол. Д-р Марк Хајман, основач и директор на UltraWellness Центарот и раководител на стратегија и иновации во Клиниката за функционална медицина во Кливленд, вели: „Не се работи за понизок холестерол, туку за тоа да се има вистинскиот тип на холестерол“. Тој исто така објаснува: „Воспалението е главната причина за срцеви заболувања и е она што го прави холестеролот опасен. Воспалението може да произлезе од лошата исхрана (премногу шеќер и транс и заситени масти), седентарен начин на живот, стрес, автоимуна болест, алергии на храна или скриени инфекции како што се болести на непцата, па дури и токсини како жива.
Сепак, резултатите од голем број студии покажаа дека биомаркерот аполипопротеин Б (ApoB), аполипопротеин А1 (ApoA1) и односот ApoB/ApoA1 може да го подобри предвидувањето на CVD и морталитетот во споредба со вкупниот холестерол, HDL-C и LDL -В. АпоБ дојде во првите редови како подобра претстава за бројот на честички оптоварени со холестерол кои циркулираат во крвотокот. Затоа, евтина анализа за овој крвен протеин може да биде најважниот тест што треба да се земе предвид, имајќи предвид дека може јасно да го покаже бројот на овие честички оптоварени со холестерол што циркулираат во крвта, што некои истражувачи веруваат дека е повистински показател за заканата за нашите артерии отколку апсолутни нивоа на холестерол.
Липиди во МС
Кај МС повисоките нивоа на вкупен холестерол и ЛДЛ-холестерол се поврзани со влошување на инвалидноста, при што поголемите нивоа на АпоБ при почетокот на болеста се поврзани со зголемен број на лезии на скенирањето на мозокот со МРИ во период од две години.
Зголемувањето на HDL-C (кој идеално би требало да биде поголемо од 60) и ApoA-I (треба да биде поголемо или еднакво на 14) имаат заштитни асоцијации со мерките на магнетна резонанца (МР) за невродегенерација кај МС. Но, покачените нивоа на циркулирачки липопротеински холестерол со ниска густина (ЛДЛ), вкупниот холестерол и особено, аполипопротеинот Б и оксидираниот ЛДЛ се поврзани со неповолни клинички и МР исходи.
Во обемна студија, истражувачите ги прегледаа надолжните промени на биомаркерите на холестерол (вкупен холестерол, HDL-C, LDL-C, Apo профили и нивно генотипирање) во период од 5 години кај здрави субјекти и МС, како и нивната врска со мозочните лезии и волуменот загуба. Студијата опфати 41 здрави контроли (HC), 76 РРМС (RR-MS) и 37 субјекти со прогресивна MС (P-MS).
Тие откриле дека, додека порастот на LDL-C е поврзан со развојот на нови MС лезии, HDL-C и ApoA-I (компонента на HDL-C) се поврзани со помала сива материја и губење на волуменот на кортезата (областа на мозокот каде што седат телата на невронските клетки). Највисоките квартили на LDL-C беа поврзани со најголемиот број на нови MС лезии. Спротивното беше точно за HDL-C, при што најнискиот квартал на промена на HDL-C беше поврзан со повеќе сива материја и губење на волуменот на кората. Двата наоди имплицираат дека екстремите во промената на високи или ниски нивоа се некако многу штетни.
МС и замор: намален замор, подобрен липиден статус
Вкупниот холестерол или односот ТЦ и ХДЛ-Ц е важен број што треба да се знае; колку е поголем соодносот, толку е поголем ризикот. Повеќето даватели на здравствени услуги сакаат соодносот да биде под 5:1. Соодносот под 3,5:1 се смета за многу добар.
За да го пресметате соодносот на холестерол, поделете го вкупниот број на холестерол со бројот на вашиот HDL холестерол. Значи, ако вашиот вкупен холестерол е 200 mg/dL (5,2 mmol/L) и вашиот HDL е 50 mg/dL (1,3 mmol/L), вашиот сооднос би бил 4-на-1. Запомнете дека повисоките коефициенти значат поголем ризик од срцеви заболувања!
Знаеме, исто така, дека односот TC и HDL-C е поврзан со замор од МС. Неодамнешните наоди имплицираат потенцијална улога на патот на HDL-C во заморот со МС и би можеле да обезбедат можни цели за третман на замор со МС. Ова може да биде уште еден механизам во кој диетите богати со растенија како протоколот Wahls ги подобруваат симптомите на замор кај МС. Повисоките нивоа на HDL имале најголемо влијание врз заморот и тоа е веројатно затоа што добриот холестерол игра клучна улога во мускулите, стимулирајќи го навлегувањето на гликозата и зголемувајќи го дишењето во клетките за да ги подобри физичките перформанси и мускулната сила.
Здраво тело, здрав мозок!
Кога ќе ги погледнеме сите истражувања и наоди, се издвојува една заедничка нишка – дека за да имаме здрав мозок и да ги спречиме или намалиме симптомите кај многу невродегенеративни болести како МС, прво МОРА да се стремиме кон здрав начин на живот кој го поддржува целиот наш систем. Тоа значи да ја зајакнеме нашата имунолошка одбрана, како и нашите цревни и метаболички функции, здрав избор на животен стил и оптимална исхрана, избегнување на храна со силно воспаление, управување со стресот и, се разбира, добивање на толку потребниот одмор.
Вашиот лекар е одличен извор за информации за тоа како можете да постигнете резултати во согласност со вашите индивидуални здравствени потреби.
Забелешка: Овој текст има информативен карактер и необезбедува медицински совет, дијагноза или третман. Оваа содржина не е наменета да биде замена за професионален медицински совет, дијагноза или третман. Секогаш побарајте совет од Вашиот лекар или друг квалификуван здравствен работник за било какви прашања што може да ги имате во врска со здравствената состојба. Никогаш не занемарувајте ги или одложувајте професионалните медицински совети поради тоа што сте го прочитале на оваа веб страница. Мислењата изразени не секогаш се мислења на Националното здружение за МС и наменети се да предизвикаат дискусија за прашања кои се однесуваат на мултипла склероза.